تصویر غیرواقعی و واژگونه از شرایط زندان در کمپ لیبرتی زمینه ساز حمله و سرکوب ساکنان اشرف

 سه شنبه شب۱۱بهمن ماه، دفتر اطلاعات عمومی یونامی در بغداد اطلاعیه یی دربارة آمادگی لیبرتی برای انتقال ساکنان اشرف صادر کرد و اعلام نمود: «کمیسیاریای عالی پناهندگان سازمان ملل و دفتر حقوق بشر یونامی اکنون این را که ساختار و امکانات کمپ لیبرتی طبق استانداردهای انسانی بین المللی تصریح شده در یادداشت تفاهم است، مورد تأیید قرار داده اند».

 بدینوسیله ساکنان اشرف یک بار دیگر مانند امضای یادداشت تفاهم بین آقای کوبلر نماینده ویژه دبیرکل با دولت عراق، در برابر عمل انجام شده قرار می‌گیرند.

به‌نظر می‌رسد اطلاعیه فوق بدون اطلاع کمیسرعالی پناهندگان ملل متحد و کمیسرعالی حقوق بشر و سازمان بهداشت جهانی که طرفهای ذیربط در موضوع اشرف هستند، نوشته شده و در عین حال عمد دارد مسئولیت تمام عیار مارتین کوبلر، نماینده ویژه دبیرکل در عراق، را نادیده بگیرد و آن را بر دوش کمیساریای عالی پناهندگان و دفتر حقوق بشر یونامی در بغداد بگذارد.

هدف، همچنانکه نمایندگان اشرف در ۵ و ۹بهمن به آقای کوبلر نوشتند: «بسیار روشن است: یا کاملاً ”داوطلبانه“ همین شرایط را می پذیرید و تبعیت می کنید یا تقصیر شلیک بعدی موشکها و پس از آن قتل عام در ضرب الاجل بعدی، با خودتان و بر عهده رهبری شماست»!

۱- در اطلاعیه یونامی و اظهارات آقای کوبلر، اساسی ترین معیارهای حقوق بشری نادیده گرفته شده و به مواردی از این قبیل اکتفا شده است که در مساحتی بیش از نیم کیلومترمربع (دقیقاً ۶۸۳/۰ کیلومترمربع)که به‌گفته یونامی برای ۵۵۰۰ نفر ظرفیت دارد برای هر هشت نفر یک واحد نظافت و برای هر هفت نفر یک شیرآب وجود دارد. در اطلاعیه یونامی خاطرنشان شده که البته طبق استانداردهای بشردوستانه برای هر ۲۰نفر یک توالت و برای هر ۱۰۰نفر یک شیر آب کافیست!

۲- واقعیت لیبرتی اما، همچنانکه آقای کوبلر به نمایندگان اشرف تصریح کرده است، چیز دیگری است:

– آب آشامیدنی وجود ندارد.

– ساکنان حق تردد آزاد، دسترسی به وکیل و دسترسی آزادانه به خدمات پزشکی ندارند.

– خودروها و اموال منقولشان را نمی‌توانند با خود ببرند و فقط به بردن «متعلقات فردی» مجاز هستند. موضوع خودروها و اموال منقول و غیرمنقول در اشرف به طور کلی مسکوت گذاشته شده است.

– در حالیکه کمپ لیبرتی با دیوارهای سیمانی قطور به ارتفاع ۶/۳ متر در محاصره نیروهای امنیتی و نظامی عراق قرار دارد و همة نقاط محتمل ورودی و خروجی آن توسط آنها کنترل می شود، نیروهای امنیتی مسلح به‌طور گسترده حضور دارند.

– ساکنان به‌هیچوجه دسترسی فیزیکی و حضوری ۲۴ساعته به ناظران ملل متحد ندارند و ارتباط آنها مانند اشرف با تلفن تأمین می شود.

– هیچ اشاره یی به تسهیلات ضروری برای مجروحان و معلولان وجود ندارد.

– کمپ لیبرتی را به‌طور غیرقانونی به‌جای کمپ پناهندگی «محل موقت ترانزیت-TTL» نامگذاری کرده اند تا بر فقدان مفرط استانداردهای ضروری برای کمپ پناهندگی و نقض قوانین و مقررات مربوط به پناهندگان و پناهجویان سرپوش گذاشته شود.

۳- در روز ۵بهمن، نماینده دولت عراق در حضور آقای کوبلر به مشاوران حقوقی ساکنان گفت به هنگام جابه‌جایی به لیبرتی ساکنان تک به تک به مرکز تیپ نیروهای عراقی رفته و پس از بازرسی بدنی به اتوبوسهای عراقی منتقل می شوند و وسایل شخصی آنها جداگانه توسط نیروهای عراقی به لیبرتی برده می شود و به محض ورود به لیبرتی مورد انگشت نگاری قرار می‌گیرند. ترتیباتی که هیچ تفاوتی با انتقال اسیران جنگی و زندانیان ندارد.

۴- در نامه ۵بهمن نماینده ساکنان اشرف در خارج عراق به آقای کوبلر خاطرنشان شده است:

– «آیا می‌خواهید مانند امضای MOU مجدداً ما را در برابر عمل انجام شده در مورد آمادگی لیبرتی قرار دهید؟»

– «قبل از هر گونه موضعگیری سیاسی و تبلیغاتی در مورد آمادگی لیبرتی، صبرکنید تا طبق قرارمان در هفته اول فوریه گفتگو کنیم و ببینیم چه راه حلی برای این وضعیت به‌غایت تلخ و وحشتناک و بغرنج پیدا می شود. من فقط از شما بیطرفی می‌خواهم».

– «بگذارید با هم و با وکیلان هر دو طرف در کمیته حقوقی که امروز خودتان آن را به مشاوران حقوقی پیشنهاد کرده اید، راه‌حلی پیدا کنیم. این می‌تواند یک کمیته مشترک حقوقی با وکیلان دولت عراق و یونامی و کمیساریا در ژنو یا بروکسل یا پاریس به ریاست خودتان باشد تا تلاش کنیم یک سند ترتیبات انتقال و قابل قبول برای طرفین همچنانکه دبیرکل بانکیمون گفته بود و خودتان هم در ۱۵آذر (۶دسامبر۲۰۱۱) در شورای امنیت گفتید، امضا کنیم. من به این وسیله برای کمیته مشترک حقوقی، که علنی هم نخواهد بود، از طریق شما به‌ویژه از نمایندگان و وکیلان دولت عراق، با به‌عهده گرفتن همه هزینه ها، دعوت می کنم».

۵- کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد ((UNHCR در ۶بهمن به وکیلان اشرف در لندن نوشت: «کمیساریا یک متخصص سرپناه ساختن برای مشورت دادن به دولت عراق اعزام کرده است».

در ۷بهمن نماینده ویژه دبیرکل در عراق (SRSG) به نماینده ساکنان اشرف در خارج از عراق نوشت: «من هیچ نفوذی بر طراح سایت [همان تکنسین سرپناه سازی] برای تأیید اینکه کمپ لیبرتی منطبق با استانداردهای بین المللی است ندارم. در ملاقات روز گذشته ما در اشرف این طراح سایت دریافت خودش را به نمایندگان ساکنان ارائه کرد».

اما ”طراح سایت“ در ملاقات روز ۵بهمن با مشاوران حقوقی اشرف، به صراحت به آنها گفته بود که کار او چک کردن و ارزیابی زیرساختها است و نه استانداردها، که یک مقوله سیاسی است که ربطی به او ندارد. واضح است که زیرساختها از قبیل اینکه چه تعداد دوش برای چند نفر لازم است، می‌تواند در هر زندانی هم مراعات شود در حالیکه موضوع اصلی استانداردهای رفتاری است.

به‌همین خاطر در روز ۷بهمن، نماینده ساکنان اشرف در خارج از عراق به نماینده ویژه دبیرکل در عراق نوشت:«بسیار روشن است که در چارچوب ملل متحد شما بعنوان نماینده ویژه دبیرکل مسئول طرح جابجایی به لیبرتی با تمام جزییات آن هستید مگر اینکه اعلام کنید کمیسر عالی پناهندگان مسئول این طرح است. در اینصورت ما موضوع را با او در میان خواهیم گذاشت».

۶-نماینده ساکنان در اشرف در نامه ۹بهمن خود به نماینده ویژه دبیرکل اضافه کرد:

– «ما عمیقاً متأسفیم که دولت عراق اجازه نمی‌دهد که یک تیم از متخصصان اشرف یا وکیلان آنها قبل از جابه‌جایی برای بازدید به کمپ لیبرتی بروند. شما نیز تأیید کردید که علت مخالفت دولت عراق با این درخواست ساده ، نگرانی آنها از این بابت است که پس از بازدید از لیبرتی، ساکنان دیگر به لیبرتی نروند. اما بازدید از لیبرتی قبل از انتقال ساکنان کمترین حق آنهاست و جلوگیری دولت عراق هیچ توجیه منطقی و قانونی ندارد. به‌نظر می‌رسد دولت عراق می‌خواهد ساکنان اشرف را بدون اینکه نمایندگان یا وکیلان آنها محل را ببینند فقط با ارائه چند قطعه عکسی که شما برای ما فرستادید و به طور مطلق واقعیت را منعکس نمی‌کند، به زندان براند».

-«شما گفتید دبیرکل وقت و فرصت بررسی جزییات در نامه های ما را ندارد و بر این اساس خواستید که ما باید در یک کلمه به این سوال پاسخ آری یا خیر بدهیم که آیا ساکنان قصد دارند به لیبرتی بروند؟ ما جواب دادیم: همانطور که می‌دانید ۴۰۰تن از ساکنان اشرف از روز ۹دی (۳۰دسامبر۲۰۱۱) به درخواست خانم رجوی، رئیس جمهور منتخب شورای ملی مقاومت ایران، آماده بودند تا با اموال منقول و خودروهایشان به لیبرتی بروند. بسیاری از آنها بعد از اظهارات علنی نخست وزیر مالکی در مورد احکام دستگیری ساکنان اشرف و مطالب شرم آوری که حسن دانایی‌فر به شما نسبت داد، دلسرد شدند. اما خانم پارسایی در اشرف حداکثر تلاش را به‌عمل آورد افراد جدیدی را برای انتقال به لیبرتی متقاعد سازد. ما در اشرف برای جابه‌جایی ۴۰۰نفر به لیبرتی با خودروها و اموال منقولشان همچنانکه خانم رجوی در روز ۷دی اعلام کرد، متعهد و برای آن آماده هستیم….ما بسیار متأسفیم که دولت عراق با این خواست حداقل مخالفت می‌کند. این در حالی است که دولت عراق خانه هزاران تن از ساکنان را، که ۲۶سال است روی آن کار و سرمایه گذاری کرده اند و صدها میلیون دلار ارزش دارد، از آنها می‌گیرد. نخست وزیر نوری المالکی خودش در ۳۰آذر اعلام کرد که اشرف «شهری از عراق است و نه یک کمپ آنچنانکه در رسانه ها گفته می شود». پس چرا دولت عراق اجازه نمی‌دهد ساکنان خودروها و اموال منقولشان را با خود به لیبرتی ببرند. شما گفتید که تنها توانسته اید موافقت دولت عراق را تنها با ۱۰ خودرو برای ۴۰۰نفر کسب کنید».

-«برخلاف آنچه شما قول داده بودید یادداشت تفاهم (MOU)، که سرنوشت و مرگ و زندگی همه ساکنان اشرف را تعیین می‌کند، بدون اطلاع ما با دولت عراق امضا شد و ما به طور مطلق در گفتگوهای مربوط به آن شرکت نداشتیم. هیچیک از اطمینانهای حداقل که خانم رجوی از شما خواست و نماینده ساکنان اشرف در خارج از عراق آنها را برای شما درنامه های متعدد مکتوب کرده است، در آن به چشم نمی‌خورد».

– «ما به اطلاع شما رساندیم که بر اساس تمامی شواهد اقدام دولت عراق بی خانمان کردن اجباری محسوب می‌شود که تحت قوانین بین المللی استانداردهایی که باید در نظر گرفته شود متفاوت و فراتر از استانداردهای مطرح شده توسط طراح سایت کمیساریا است و این استانداردها نمی‌توانند توسط مقامهای ملل متحد مورد چشم پوشی قرار گیرند».

۷- در نامه ۹بهمن نماینده ساکنان در اشرف به نماینده ویژه دبیرکل همچنین آمده است:

– «شما سوال کردید که آیا ساکنان اشرف تمایلی به ادامه کار ملل متحد و شخص خودتان در مورد اشرف دارند یا خیر؟ البته که ما تمایل و اصرار داریم، همچنانکه حقوقدانان برجسته بین المللی از جمله پروفسور اریک داوید اعلام کرده اند، مسئولیت ملل متحد در کیس اشرف یک مسئولیت حقوقی و الزام قضایی است تا نمونه هایی مانند رواندا تکرار نشود. درخواست ما از نماینده ویژه دبیرکل برای آنچه اینجا در عراق در روی زمین در جریان است فقط اینست که شما عمل کنید. طبق تصریحات دبیرکل در ۱۵آذر (۶دسامبر۲۰۱۱) مبنی بر اینکه «یادداشت تفاهم با دولت عراق پایه های یک راه حل مسالمت آمیز و پایدار را بنا می کند که هم به حاکمیت عراق احترام می‌گذارد و هم التزامهای بین المللی این دولت را به حقوق بشر و حقوق انساندوستانه بین المللی شامل می شود».

شما خود به‌عنوان نماینده ویژه دبیرکل در روز ۱۵آذر (۶دسامبر۲۰۱۱) در شورای امنیت خاطرنشان کردید: «هرگونه راه حل عملی باید برای هر دو طرف، دولت عراق و ساکنان اشرف قابل قبول باشد. راه حل باید از یکطرف به حاکمیت عراق احترام بگذارد و از طرف دیگر حقوق انساندوستانه بین‌المللی، حقوق بشر و قانون پناهندگی را محترم بشمارد».

۸-نماینده ساکنان در اشرف یادآوری کرد: «در مورد مداخله رژیم ایران در پرونده اشرف و همچنین اظهارات شرم‌آوری که سفیر رژیم ایران در بغداد ( حسن دانایی فر، از فرماندهان شناخته شده نیروی تروریستی قدس) علیه ساکنان اشرف به شما نسبت داده و توسط تمام رسانه های رژیم ایران پخش شده است، به اطلاعتان رساندیم که این امر شناخته شده یی است که هیچیک از مقامهای کمیساریای عالی پناهندگان، ملل متحد یا مقامهای سایر ارگانهای بین‌المللی ذیربط مجاز نیستند در مورد وضعیت یک پناهجو با دولتی که وی از دست آن گریخته است به گفتگو بنشینند».

۹-«ما مصرانه، همچنانکه خانم رجوی هم در پاریس از شما خواسته است، از شما خواستیم و می خواهیم که بعد از امضای یادداشت تفاهم با دولت عراق، یک سند جامع ترتیبات انتقال از اشرف به لیبرتی که در برگیرنده همه جزییات باشد و جایی برای تنشها و بحرانهای بعدی باقی نگذارد، توسط وکیلان ما و دولت عراق و همچنین توسط نماینده ویژه دبیرکل و نمایندگان آمریکا و اتحادیه اروپا امضا شود. شما آن را نپذیرفتید. اما ما باز هم بر این خواست مشروع و عقلایی و قانونی خود که از انبوه مشکلات بعدی پیشگیری می‌کند، اصرار می کنیم و از شما می‌خواهیم آن را با دبیرکل در میان بگذارید. این سند جامع، انتقال ساکنان اشرف به لیبرتی را تسهیل می‌کند».

۱۰-در اطلاعیه مطبوعاتی یونامی در سه شنبه شب۱۱بهمن در بغداد، هیچ اشاره یی به این نشده است که حضور ساکنان اشرف در ۲۶سال گذشته در عراق قانونی و صلح آمیز بوده و در سال ۸۸در دادگاه ۳۶گروگان نیز به صراحت مورد تأیید قرار گرفته است. تغییر دولت در عراق نمی‌تواند حقوق کسب شده و موقعیت قانونی ساکنان اشرف و التزامهای دولت عراق را نسبت به آنها تغییر دهد. اذعان نکردن به این حقیقت، سرپوش گذاشتن بر بی‌خانمان سازی اجباری است که جابه‌جایی به لیبرتی بدون حداقل اطمینانها را به یک جابه‌جایی اجباری تبدیل می کند.

۱۱-مقاومت ایران از داخل رژیم ایران اسناد محرمانه یی در مورد یک «طرح کار مشترک» برای متلاشی کردن نیروی اصلی اپوزیسیون ایران از طریق تحمیل شرایط لیبرتی به آن با سوء استفاده از یونامی در عراق به‌دست آورده است. طبق این طرح اشرف بایستی تا قبل از خاتمه ضرب الاجل آوریل ۲۰۱۲ بسته شود و ساکنان آن در دسته های ۳۵۰نفری و سپس ۲۰۰نفری از اشرف به لیبرتی برده شوند. یونامی بایستی در ارتباط مستمر با سفارت رژیم ایران در بغداد قرار بگیرد و این موضوع تفهیم شده است. هدف این است که افراد هر چه بیشتری وادار به ندامت و تسلیم و بازگشت به ایران شوند. هدف از قرار دادن ساکنان اشرف در برابر عمل انجام شده به‌وضوح وادار کردن آنها به تن دادن به شرایط غیر انسانی و غیر قانونی لیبرتی است تا اگر تن ندهند درقدمهای بعد مسئول و مقصر حمله و قتل عام جلوه داده شوند.

۱۲- حسن دانایی فر، سفیر رژیم آخوندها در عراق در روز ۱۰بهمن (۳۰ژانویه۲۰۱۲) وقیحانه اعلام کرد نمایندگان کنسولی رژیم ایران در لیبرتی مستقر خواهند شد (خبرگزاری حکومتی مهر).

کمیته بین المللی حقوقدانان در دفاع از اشرف متشکل از ۸۵۰۰حقوقدان در اروپا و آمریکا به SRSG نوشت: «هرگونه مداخله رژیمی که ساکنان اشرف به علت عقاید سیاسی شان با آن به مخالفت برخاسته‌اند و در حال حاضر توسط آن به ”محاربه“ متهم شده اند و محکوم به اعدام هستند، به طور کامل غیر‌اصولی و غیر‌قانونی است…. این امر شناخته شده یی است که هیچیک از مقامهای ملل متحد مجاز نیستند در مورد وضعیت یک پناهجو، دولتی را که وی از دست آن گریخته است، دخالت دهند».

همچنین شورای ملی مقاومت ایران در بیانیه ۱۰بهمن خود اعلام کرد: «مقاومت ایران همچنانکه پیش از این بارها تأکید کرده است هر گونه دخالت رژیم آخوندی در سرنوشت و آینده ساکنان اشرف را یک خط سرخ عبورناپذیر می‌داند و ساکنان اشرف هرگز آن را قبول نخواهند کرد. این اظهارات باردیگر تلاشهای رژیم ایران برای به شکست کشاندن راه‌حل مسالمت آمیز در موضوع اشرف را، که پیش از این مقاومت ایران بارها نسبت به آن هشدار داده است، برملا می‌کند و به همین خاطر سزاوار است ملل متحد و به‌طور خاص نماینده ویژه دبیرکل در عراق، بلادرنگ اظهارات سفیر رژیم ایران در بغداد را محکوم نموده و اعلام کنند ملل متحد و ارگانهای دست اندرکار، مانند یونامی و کمیساریای عالی پناهندگان از دخالت مستقیم و غیرمستقیم رژیم ایران در کمپ لیبرتی و در تعیین سرنوشت ساکنان اشرف جلوگیری خواهند کرد».

۱۳- اطلاعیه مطبوعاتی ۱۱بهمن یونامی در بغداد با این عبارات تزیین شده است: دولت عراق متعهد است به قانون حقوق بشر بین المللی احترام بگذارد. هیچکس نباید به‌طور اجباری به ایران بازگردانده شود. جابه‌جایی به طور کامل داوطلبانه است. دولت عراق مسئولیت سلامتی و امنیتی ساکنان کمپ اشرف را در طول انتقال و برای مدت اقامت عهده دار است.

اما واقعیتها چیز دیگری هستند:

-دولت عراق به طور مستمر با ساکنان اشرف رفتاری غیر انسانی و حقارت آمیز پیشه کرده است. در سه سال گذشته ۴۷تن را کشته و ۱۰۷۱ نفر را مجروح کرده یا به زیر چرخ زرهی ها انداخته است. با محاصره و جلوگیری از دسترسی به خدمات پزشکی مرگ ۱۲تن از ساکنان را موجب شده است. در حالیکه ملل متحد درباره این جنایتها ساکت است دادگاه اسپانیا، متهمان به ارتکاب جنایت علیه بشریت، جنایت جنگی و جنایت علیه جامعه بین المللی را فرا خوانده است.

-ساکنان اشرف تنها وقتی ادعای احترام دولت عراق به قانون حقوق بشر بین المللی را باور می‌کنند که ببینند یک کمیسیون تحقیقاتی بیطرف درباره کشتار ۴۷تن از ساکنان گزارش دهد و عاملان را همانگونه که در ماه آوریل گذشته خانم پیلای،کمیسر عالی حقوق بشر و اد ملکرت، نماینده ویژه ملل متحد در عراق در اطلاعیه ۲۶فروردین۹۰ (۱۵آوریل۲۰۱۱)درخواست کرده اند، پاسخگو بداند.

-بخش شمالی اشرف توسط ارتش عراق غارت شده و هنوز هم در حال غارت شدن است. لیبرتی نیز بعد از خروج نیروهای مسلح آمریکا غارت شده است. جابه‌جایی بدون انتقال داراییهای ساکنان اشرف، اجازه به غارت رفتن داراییهای اشرف در قدم بعدیست.

۱۴- آقای کوبلر بارها تأکید کرده است که کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد (UNHCR) برای لیبرتی گواهی برخورداری از استانداردهای بین المللی صادر خواهد کرد. اما به رغم همه فشارها UNHCR از چنین تأییدی خودداری کرده و گزارش کرده است که زیرساختهای تکنیکی منطبق بر استانداردهای بین المللی کمپهای پناهندگی است.

در اطلاعیه مطبوعاتی یونامی، استانداردهای رفتاری عامدانه به سکوت برگزار شده است. آیا این اقدامی برای پوشاندن حقیقت است یا به‌خاطر گریز از پاسخگویی در قبال بی خانمان کردن اجباری ساکنان اشرف و گریز از پاسخگویی در برابر قتل عام بعدی؟

 دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران

۱۲بهمن۱۳۹۰